رمزینه سریع‌پاسخ1 چیست؟
رمزینه سریع‌پاسخ یک رمزینه (بارکُد) دو بعدی با ساختار ماتریسی (صفر و یک) است که ظرفیت پذیرش حجم زیادی از اطلاعات متنی را دارد و به‌منظور رمزگشایی آسان محتویات با سرعت زیاد طراحی شده است. این رمزینه‌ها ساختار مربعی‌شکلی دارند که اطلاعات در آن‌ها به‌صورت نقطه‌های مربعی شکل کوچکی که به آن‌ها واحد2 گفته می‌شود، بر اساس الگویی استاندارد3 ایجاد می‌شود و می‌تواند حاوی نشانی وب، پیامک، اطلاعات تماس با فرمت کارت ویزیت، شماره تلفن، قیمت و مشخصات یک کالا به صورت هم‌زمان، یا هر نوع نوشته و داده دیگری باشد.
رمزینه سریع‌پاسخ نوعی بارکد دو بعدی است که می‌تواند با استفاده از گوشی هوشمند و دستگاه‌های اختصاصی خواندن رمزینه سریع‌پاسخ خوانده شود که به‌طور مستقیم به متن، رایانامه، وبگاه و شماره تلفن پیوند می‌شود. رمزینه سریع‌پاسخ با در نظر گرفتن دو نکته طراحی شده است. باید حجم زیادی از داده‌ها را در مقایسه با رمزینه‌های یک‌بعدی ذخیره کند؛ طوری‌که با استفاده از هر وسیله دستی مانند تلفن، با سرعت بالا رمزگشایی شود.
رمزینه سریع‌پاسخ یک تصویر دیجیتال است که با برنامه‌های اسکنر رایگان موجود در دستگاه‌های هوشمند می‌توان آن را رمزگشایی کرد؛ هر دستگاهی مانند تلفن همراه، آی‌پد، رایانه کیفی (لپ‌تاپ) و غیره.
رمزینه سریع‌پاسخ امکان ذخیره‌سازی داده با ظرفیت بالا، اسکن سریع، خوانایی همه‌جانبه و بسیاری از مزایای دیگر از جمله تصحیح خطا (به‌طوری‌که کد آسیب‌دیده نیز می‌تواند با موفقیت خوانده شود) را فراهم می‌کند. روزبه‌روز افراد بیشتری از این فناوری آگاه می‌شوند و از آن استفاده می‌کنند. محبوبیت رمزینه با رشد کاربران گوشی‌های هوشمند به‌سرعت در حال افزایش است. بنابراین، در سراسر جهان، رمزینه به‌سرعت به سطوح بالایی از پذیرش می‌رسد.
تجربه‌های جهانی در زمینه رمزینه سریع‌پاسخ
ژاپن
در زمان رشد اقتصادی بالای ژاپن در دهه 1960، سوپرمارکت‌ها طیف وسیعی از کالاها را می فروختند که در صندوق‌های نقدی، قیمت آن‌ها باید به‌صورت دستی درج می‌شد. دستگاه‌های پول نقد بسیاری از صندوق‌داران را با مشکلات مچ دست و سندرم تونل کارپل مواجه کردند. صندوق‌داران می‌خواستند برای کاهش بار این تایپ دستی راهی پیدا کنند. اختراع رمزینه اولین گام در حل این مشکل بود. بارکد به صندوق‌داران کمک می‌کرد هنگامی که کدهای چاپ‌شده روی محصول با حسگر نوری اسکن می‌شدند، قیمت و سایر اطلاعات اولیه آن محصول به‌صورت خودکار روی صندوق نمایش داده شود.
با گسترش استفاده از رمزینه، یکی از محدودیت‌های اصلی این بود که هر رمزینه تنها می‌توانست 20 عدد را ذخیره کند. اما کاربران خواستار افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی رمزینه‌ها بودند. پس از سال‌ها تحقیق، دنسو ویو کورپوریشن4 نوع جدیدی از کد را توسعه داد که نسبت به رمزینه‌های قبلی ظرفیت ذخیره‌سازی بیشتر و خوانایی سریع‌تری داشت. از این‌رو کد به‌عنوان «کد سریع‌پاسخ» (یعنی کد کیو‌آر) نام‌گذاری شد.
رمزینه در ژاپن و سراسر شرق با وسعت زیاد و در غرب به‌آرامی دارد به امری عادی تبدیل می‌شود. به‌زودی شما با رمزینه روی بسته‌بندی محصول، نمایش فروشگاه، تبلیغات چاپی و هر تبلیغی که روی دیوار نصب شود و همچنین در رایانامه و وبگاه، بیش از پیش روبه‌رو خواهید شد. دامنه استفاده از رمزینه بسیار وسیع است؛ به‌خصوص برای بازاریابی و تبلیغات محصولات، علامت‌های تجاری، خدمات و هر چیز دیگری که به فکر شما می‌رسد.
این رمزینه‌ها در ژاپن بسیار فراگیرند و بیشترین کاربرد را در میان رمزینه‌های دوبُعدی دارند. همچنین، پس از پذیرش، به‌عنوان استانداردی بین‌المللی از سوی مؤسسه ایزو و معرفی عمومی این نوع از رمزینه‌ها از اوایل دهه اول 2000 میلادی، استفاده از آن‌ها در سرتاسر دنیا فراگیر شده و علاوه بر شرق آسیا، در اروپا و آمریکا نیز کاربردهای فراوانی از جمله در صنعت تبلیغات و بازاریابی، اطلاع‌رسانی‌های نوین، انبارداری و ردیابی قطعات پیدا کرد. هم‌اکنون در اغلب کشورها، از جمله ایران، استفاده از رمزینه سریع‌پاسخ رو به گسترش است.
کره جنوبی
در کشور کره جنوبی فروشگاه‌های زنجیره‌ای تسکو در اقدامی بسیار جالب که به صرفه‌جویی‌های فراوان برای خریدار و فروشنده منجر شد، با قرار دادن تصویر کالاهای خود به همراه رمزینه سریع‌پاسخِ آن‌ها در ایستگاه‌های مترو، این امکان را برای مردم ایجاد کردند تا با اسکن کد کالای مورد نیاز توسط تلفن همراه خود و ارسال اطلاعات آن، کالا را در منزل تحویل بگیرند.
آمریکا
در آمریکا، به‌دلیل تغییر نحوه تقاضای مصرف‌کنندگان، پیروی از مقررات بهداشتی و پیشرفت گوشی‌های هوشمند مجهز به اینترنت، از این فناوری استقبال می‌شود و آن را برای اهداف متعدد به کار می‌برند. برخی از شهرها از رمزینه‌ها به‌عنوان یک گزینه پرداخت برای مدرن کردن شهرها، انطباق با شیوه‌نامه‌های بهداشتی و افزایش فروش شرکت‌ها استفاده می‌کنند. ایالات متحده یکی از اولین کشورهایی است که رمزینه‌ها را پذیرفت و در حال حاضر استفاده از آن به‌سرعت افزایش یافته است.
زمانی که کووید-۱۹ وارد شد، رمزینه‌ها در آمریکا شروع به افزایش ۱۱ درصدی کردند. رستوران‌ها به جای استفاده از فهرست‌های فیزیکی غذا، رمزینه‌ها را نمایش می‌دهند. مدرسه و دانشگاه‌ها از این فناوری برای بررسی سلامت استفاده می‌کنند. در آموزش، بسیاری از معلمان به‌طور مداوم رمزینه‌ها را برای به‌اشتراک‌گذاری فعالیت‌ها و پیوند با دانش‌آموزان خود مفید یافته‌اند. و‌بگاه‌های واکسن از آن برای ثبت‌نام در قرار ملاقات و ردیابی افراد واکسینه استفاده می‌کنند. کسب‌وکارها ـ کوچک یا بزرگ ـ از این فناوری برای اهداف متعددی مانند راه‌حلی برای رویه‌های عملیاتی یا بازاریابی، استفاده می‌کنند. مصرف‌کنندگانی که نسبت به سلامت و ایمنی هوشیارترند، از رمزینه‌ها به‌عنوان روش‌هایی بدون تماس برای دسترسی به اطلاعات استفاده می‌کنند.
کانادا
كانادا، به لطف افزایش تلفن‌های هوشمند و دسترسی به اینترنت پرسرعت، از رمزینه‌ها استقبال گسترده‌ای دارد. طبق گزارش Statista، بیش از 31 میلیون کاربر گوشی هوشمند در کانادا وجود دارد. علاوه بر این، مصرف‌کنندگان کانادایی اکنون روش‌های پرداخت بدون تماس، مانند استفاده از رمزینه‌ها، را ترجیح می‌دهند.
انگلستان
در انگلستان رمزینه در مواردی مثل واقعیت افزوده، نمایش محتویات چندرسانه‌ای، سامانه عامل تلفن همراه، فروشگاه‌های مجازی، پرداخت، ورود وبگاه، سفارش رستوران، پیوستن به شبکه وای‌فای، شرکت در مراسم، احراز هویت الکترونیکی، بازی ویدیویی، برنامه‌های وفاداری، شناسایی تقلب، ردیابی محصول و سامانه حضور و غیاب کاربرد دارد.
جمع‌بندی
استفاده از رمزینه در جهان به‌صورت گسترده‌ای رو به فزونی است. دلیل عمده این افزایش کاربرد، به احتمال زیاد تسهیل امور در واحدهای آموزشی، اداری، تجاری و صنعتی است. یکی از ابعاد کاربرد آن هم تعامل با محتواست و از این طریق می‌توان به‌راحتی با محتوا تعامل پیدا کرد. همچنین، تسهیلات بهداشتی و دسترسی غیرلمسی را نیز باید در نظر داشت.
پی‌نوشت‌ها
1. QR Code
2. Module
3. ISO/IEC 18004:2006
4. Denso Wave Corporation